پیرترین کارگردانان در قید حیات سینما؛ از کلینت ایستوود تا راجر کورمن - وبلاگ ماشین

به گزارش وبلاگ ماشین، هشت سال از زمانی که برای اولین بار فهرستی از پیرترین کارگردانان تاریخ سینما تهیه شد میگذرد. متأسفانه، هیچ یک از آن ترکیب زنده نمانده است، و ابراهیم گلستان، چهره شاخص موج نوی ایرانی، آخرین نفری بود که در سن 100 سالگی در ماه اوت 2023 از میان ما رفت. بنابراین ضروری بود که در فهرست پیرترین کارگردانان تاریخ سینما بازنگری شود.

در 93 سالگی، کلینت ایستوود در حال کار بر روی چهلمین فیلم خود، هیئت منصفه شماره 2 است، اما به نظر میرسد که هیچ کس نمیتواند رکورد مانوئل دی اولیویرا فقید را که تا سن 105 سالگی فعال بوده است، بشکند. مانند لیست قبل، تمام تلاشها برای اطمینان از صحت این لیست اجرا شده است. اگر کارگردانان قدیمیتری در قید حیات هستند، پوزش ما را پذیرا باشید.

20- کلینت ایستوود (Clint Eastwood)

سال تولد: 31 می 1930

شانزده سال پس از اولین تجربه بازیگری، ایستوود فیلم سازی را با برای من مبهم بازی کن آغاز کرد و خیلی زود به یکی از بهترین کارگردان های تاریخ تبدیل شد. از زمان وسترنهایی چون جوزی ولز یاغی او در ژانرهای مختلفی کار کرده است، حتی نامههایی از ایوو جیما را به ژاپنی ساخته است. او از پیرترین کارگردانان تاریخ سینما است که برای فیلم های نابخشوده و عزیز میلیوندلاری برنده جایزه اسکار شده است.

19- لری پیرس (Larry Peerce)

سال تولد: 19 آوریل 1930

پس از اینکه باربارا بری برای بازی در اولین بار تجربه کارگردانی پیرس، یک سیب زمینی، دو سیب زمینی برنده جایزه بهترین بازیگر زن در جشنواره کن شد، انتظار زیادی از او میرفت. پس از اقتباسش از اثر فیلیپ راث، خداحافظ، کلمبوس، او الیزابت تیلور (برای بازی در چهارشنبه خاکستر) و همسرش مرلین هاست (برای بازی در آنسوی کوه) را به نامزدی گلدن گلوب (هاست برنده شد) هدایت کرد. او همچنین در حادثه و اخطار دو دقیقهای تعلیق زیادی خلق کرد.

18- فردریک وایزمن (Fredrick Wiseman)

سال تولد: 1 ژانویه 1930

وایزمن٬ از پیرترین کارگردانان٬ که به دلیل مطالعات مستندوارش در مورد نهادها، مسائل اجتماعب و جوامع که در پی افشای بیعدالتی اجتماعی و مالی هستند، شناخته میشود از اصطلاح سینمای مستقیم بیزار است. از آنجایی که او هنگام فیلمبرداری و تدوین برای خلق درام و ارائه سوژههایش در یک میزانسن منصفانه، انتخابهای آگاهانهای انجام میدهد، ترجیح میدهد فیلم های متمایز خود را واقعیت تخیلی بنامد.

17- کازوئو ایکه هیرو (Kazuo Ikehiro)

سال تولد: 25 اکتبر 1929

پس از آغاز کارگردانی در سال 1960، ایکههیرو همکاری موثری با رایزو ایچیکاوا، پس از حماسه هفت مایل تا ناکایاما، با سه اثر محوری در سریال چشمان خوابآلود مرگ ایجاد کرد. اوبا استفاده جسورانه از رنگ، زاویه و نماد، امضای خود را به ثبت رساند.

16- مارک رایدل (Mark Rydell)

سال تولد: 23 مارچ 1929

رایدل که کارش را با اقتباس از اثر دی اچ لارنس روباه آغاز کرد، بعدها با استیو مک کوئین و جان وین نیز همکاری کرد. او همچنین سه فیلم با جیمز کان ساخت، از جمله آزادی سیندرلا و برای پسران که پس از فیلم رز رایدل را با بت میدلر دوباره متحد کرد. نامزدی اسکار او برای فیلم روی گلدن پاند بود.

15- الخاندرو خودوروفسکی (Alejandro Jodorowsky)

سال تولد: 17 فوریه 1929

خودوروفسکی بدون ترس از ممنوعیت اولین فیلمش در مکزیک پس از شورش جشنواره، با تحریکات سوررئالیستی در فیلمهایی چون ال توپو و کوه مقدس به جایگاه فرقهگونهای دست یافت. علیرغم شکست در ساخت نسخه 14 ساعته تلماسه در اواسط دهه 1970، او به کار خود ادامه داد و به عنوان یکی از پیرترین کارگردانان٬ یک پنجگانه زندگینامهای با آثاری چون پایکوبی واقعیت و شعر بی انتها ساخت.

14- چانگ چنگ-وا (Chung Chang-wha)

سال تولد: 1 نوامبر 1928

چانگ که برای حماسه میهنپرستانه و جنگی افق شناخته شده بود، قبل از اینکه به هنگ کنگ برود، فیلمهای متنوعی از کره جنوبی مانند غروب خورشید در رودخانه ساربین و شمشیرزن در گرگ و میش را ساخت. دوران پربار او با برادران شاو باعث خلق کینگ باکسر شد که به عنوان ولین فیلم هنرهای رزمی که در جدول باکس آفیس ایالات متحده صدرنشین شد شناخته میشود.

13- سوزومو هانی (Susumu Hani)

سال تولد: 10 اکتبر 1928

هانی یکی از شخصیتهای کلیدی موج نوی ژاپنی، بهخاطر مطالعات مستند و انسانگرایانهاش درباره جوانان مانند بچه هایی که نقاشی میکنند، پسران بد و نانامی: دوزخ عشق اول مشهور شد. او روی شرایط زنان در یک زندگی کامل و او و او تمرکز کرد و در کنیا آواز بوانا توشی و در پرو عروس آندها را ساخت.

12- سرژ بورگینیون (Serge Bourguignon)

سال تولد: 3 سپتامبر 1928

بورگینیون که برنده جشنواره کن با فیلم کوتاهش بود٬ با اولین فیلم بلندخود یکشنبهها برنده اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد. با وجود اینکه بریژیت باردو در سپتامبر به مدت دو هفته تیتر شد، او هرگز چنین شاهکاری را تکرار نکرد. ماکس فون سیدو در فیلمهای پاداش و شیفتگی نقش آفرینی کرد که در هر دو با ایوت میمیو همبازی بود که او نیز در تابستان پیکاسو با آلبرت فینی همبازی شد.

11- جیمز آیوری (James Ivory)

سال تولد: 7 ژوئن 1928

جیمز آیوری، کارگردان آمریکایی، همراه با روث پراور جابولا، فیلمنامه نویس آلمانیالاصل و اسماعیل مرچنت، تهیه کننده هندی، با مجموعهای از اقتباسهای ادبی که جوهر نوع خاصی از انگلیسی بودن را در بر میگرفت، به نجات صنعت فیلم بریتانیا کمک کردند. آیوری 89 ساله که نامزد اسکار برای فیلمهای اتاقی با منظره، هواردز اند و بازماندهروز شد، پس از همکاری در نوشتن فیلمنامه مرا به نام خودت صدا کن همراه با لوکا گوادانینو، بدل به یکی از پیرترین کارگردانان برنده اسکار شد.

10- مارسل افولس (Marcel Ophüls)

سال تولد: 1 نوامبر 1927

پسر کارگردان شهیر، مکس اوفولس، از پیرترین کارگردانان امیدوار بود که بتواند ویژگیهای منحصر به فرد خود را در امتداد اولین فیلمش، پوست موز بسازد. اما او در مستند آرشیوی چند صدایی، با مونیخ و فیلم برنده اسکار هتل انتهاه: زندگی و زمانه کلاوس باربی که کوارتتی سختگیرانه از جنگ جهانی دوم که شامل غم و حیف نیز می شد بود، راه خود را پیدا کرد.

9- توشیو ماسودا (Toshio Masuda)

سال تولد: 5 اکتبر 1927

ماسودا متخصص اکشن 52 فیلم را برای نیککاتسو کارگردانی کرد که تقریبانیمی از آن ها با بازی یوجیرو ایشیهارا، از جمله چاقوی زنگ زده و دستمال قرمز بودند>. او که از پیرترین کارگردانان بود همچنین چندین فیلمبا تتسویا واتاری ساخت، به ویژه گنگستر ویژه.

8- جری شاتزبرگ (Jerry Schatzberg)

سال تولد: 26 ژوئن 1927

پس از دو پرتره از زنان آشفته، پازل یک کودک سقوط و وحشت در نیدلپارک شاتزبرگ با مترسک و انتقام شیرین دل را به دریا زد. شاتزبرگ با علاقهمندی به فیلمنامههای ادبیای مانند اغوای جو تینان نوشته آلن آلدا و اتحاد مجدد هارولد پینتر، مورگان فریمن را برای نامزدی اسکار هدایت کرد.

7- آلن بارون (Allen Baron)

سال تولد: 14 آوریل 1927

بارون پس از کارگردانی خود در نوآر مستقل انفجار سکوت قرارداد استودیویی را بست. او بیش از 250 قسمت تلویزیونی را برای نمایشهایی مانند فرشتگان چارلی و قایق عشق ساخت، اما گاه به گاه کارگردانی فیلمهایی را نیز تجربه کرد، از جمله حماسه بزهکاری پای در آسمان و فاکس فایر لایت.

6- پره پرتابلا (Pere Portabella)

سال تولد: 11 فوریه 1927

پورتابلای کاتالان که به خاطر تشویق لوئیس بونوئل برای ساخت ویریدیانا در اسپانیا شناخته میشود، سینمای مستقلی را ساخت که از منطق تداعی برای ترکیب نقد سیاسی و هنر مفهومی استفاده میکرد. کریستوفر لی یا حضورش دو فیلم غیرخطی مستند پورتابلا را تزئین کرد، در حالی که خطی بودن متعارف در فیلمهایی مانند پل ورشو و سکوت پیش از باخ وجود داشت.

5- مارگوت بناسراف (Margot Benacerraf)

سال تولد: 14 آگوست 1926

در سال 1951، بناسراف مدرسه فیلم فرانسوی IDHEC را رها کرد تا فیلم اولش را کارگردانی کند که زندگی شاعرانه نقاشی به نام رورون بود. با این حال، تقریبا یک دهه گذشت تا او تنها فیلم خود، آرایا را بسازد. این مستند برجسته با تمرکز بر معدنچیان نمک در شمال غربی سرزمین خشک ونزوئلا، جایزه فیپرشی را در جشنواره کن دریافت کرد. پس از آن، او به عنوان یکی از پیرترین کارگردانان٬ انرژی خود را وقف فعالیتهای سازمانی و سینمایی کرد.

4- مل بروکس (Mel Brooks)

سال تولد: 28 ژوئن 1926

بروکس با سید سزار در دهه 1950 وارد تلویزیون شد. پس از ساخت شوی جاسوسی هوشمند، او با فیلم تهیهکنندگان که برنده اسکار بهترین فیلمنامه اصلی شد، وارد عرصه فیلم گشت. مجموعهای از پارودیهای الهامگرفتهشده در پی آن آمدند؛ شامل زینهای شعلهور، فرانکنشتاین جوان، فیلم صامت و اضطراب شدید که هجویهای بر حماسههای تاریخی، علمی تخیلی، داستانهای رابین هود و دراکولایی بودند.

3- راجر کورمن (Roger Corman)

سال تولد: 5 آپریل 1926

کورمن، تهیه کننده، توزیعکننده و یکی از پیرترین کارگردانان لیست، یکی از مهمترین چهرههای تاریخ هالیوود نو است. او در کنار بیش از 300 تیتراژ تولید (بسکمک برای New World Pictures)، بیش از 50 فیلم را کارگردانی کرده است. کلاسیکهای فرقهای او، فارغ از چرخه مشهور هشتگانه ادگار آلن پویی، که در استثمار عالی بود شامل یک سطل خون، فروشگاه کوچک وحشت، فرشتگان وحشی و سفر است.

2- لی گرانت (Lee Grant)

سال تولد: 31 اکتبر 1925

اگرچه در مورد تاریخ تولد او بحث زیاد است، اما شکی در استعداد لی گرانت وجود ندارد. او که از سال 1931 روی صحنه میدرخشید، برنده بهترین بازیگر زن در جشنواره کن برای داستان کارآگاه شد و بر لیست سیاه HUAC هم غلبه کرد و جایزه اسکار را برای شامپو دریافت کرد. او کارگردانی را با برای من یک معما بگو آغاز کرد، و برنده اسکار بهترین مستند برای آس و پاس در آمریکا شد.

1- رابرت ام. یانگ (Robert M. Young)

سال تولد: 22 نوامبر 1924

یانگ٬ از پیرترین کارگردانان٬ پس از برنده شدن جایزه Peabody برای مستند تلویزیونیاش، با مستندهای کوتاه دیگری از جمله آنگولا: سفری به جنگ و اسکیمو: مبارزه برای زندگی معروفیت خود را به دست آورد. او٬ از پیرترین کارگردانان٬ برای درام مکزیکی آلامبریستا برنده دوربین طلای کن شد.

منبع: bfi