تبدیل ضایعات کشاورزی به علوفه دامی، تولید علوفه، طرحی با ارزش افزوده - وبلاگ ماشین

به گزارش وبلاگ ماشین، با انجام فرآیند بر روی پسمانده ها یا ضایعات صنعتی و کشاورزی می توان آن ها را وارد چرخه اولیه (تولید کود زراعی) و یا چرخه ثانویه (تولید خوراک دام) کرد.

به گزارش خبرنگار از ، با انجام فرآیند بر روی پسمانده ها یا ضایعات صنعتی و کشاورزی می توان آنها را وارد چرخه اولیه (فراوری کود زراعی) و یا چرخه ثانویه (فراوری خوراک دام) کرد، فرآوری و استفاده از این ضایعات در جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست، به هدر رفتن ترکیبات مغذی و افزایش بهره وری از انرژی خورشید بسیار منطقی به نظر می رسد.

انجام فرآیند بر روی پسمانده ها جهت خوراک دام عمدتاً سبب خوشخوارکی، قابلیت هضم، بازده مصرف غذا و افزایش وزن روزانه دام ها می شود، ترکیبات مغذی موجود در ضایعات شهری، صنعتی و کشاورزی جهت فراوری کود های آلی و خوراک دام قابل استفاده اند گرچه این مواد دارای مواد ضد تغذیه ای و عناصر سنگین هستند، اما با انجام عمل آوری و فرآیند های مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی قابل بازیافت دارند. درکلیه اعمال فرآیندسازی بر روی پسمانده ها یا ضایعات، علاوه بر افزایش کیفیت خوراک باید ارزش اقتصادی این روش ها و سودمندی آنها نیز مدنظر قرار گیرد.

خوراک دام به موادی گفته می شود که پس از خورده شدن قابل هضم و جذب باشد و مورد استفاده حیوان قرار گیرد، اما به طور کلی غذا مبین مواد خوراکی است اگرچه کاملا قابل جذب نباشد، چون یک نوع غذا نمی تواند کلیه نیازات حیوان را تأمین کند، مجموعه ای از غذا های مختلف با هم ترکیب و به حیوان داده می شود. این ترکیب را خوراک آماده دام نامند.

در شرایطی که بیشترین ارز بخش دامپروری در ایران بابت واردات محصولاتی مانند ذرت، کنجاله سویا و انواع غذای دام از کشور خارج می شود، تبدیل ضایعات بخش کشاورزی می تواند ارزش اضافه کرده بالایی را ناشی از تبدیل این ضایعات به خوراک دام ایجاد کند.

امروزه با صنعتی شدن پرورش انواع دام، طیور و آبزیان و انجام مطالعات گسترده بر روی نحوه پرورش و مدیریت واحد ها به این نتیجه رسیده اند که خوراک مناسب علاوه بر افزایش بهره وری از حیوانات، سبب کاهش هزینه های جاری یک واحد از قبیل مصرف انرژی جهت گرم کردن جایگاه و مبارزه با انواع بیماری های داخلی و خارجی می شود. به عبارتی دیگر اگر دام غذای مناسب با نیاز خود از لحاظ انرژی، پروتئین، مواد معدنی و ویتامینی دریافت کند نسبت به تعداد زیادی از بیماری ها و شرایط سخت محیطی می تواند مقاومت کند و فراوری مطلوبی داشته باشد.

استفاده بهینه از ضایعات کشاورزی از بروز مشکل زیست محیطی جلوگیری می کند و موجب کاهش قیمت علوفه، پرهیز از اسراف و دورریز ضایعات گیاهی می شود که هم اکنون در سه استان کشور از جمله سمنان، کرمان و یزد مراکز تبدیل ضایعات کشاورزی به علوفه دامی راه اندازی شده است.

شناخت ظرفیت استان ها لازمه فراوری علوفه دام از پسماند های کشاورزی است که در استان سمنان به عنوان قطب فراوری پسته، پوست آن در جهت تبدیل به علوفه قرار گرفته است.

عزیز الله شبانی مسئول گروه تغذیه دام معاونت فراوریات دامی وزارت جهاد کشاورزی در حاشیه راه اندازی چهارمین مرکز تبدیل ضایعات کشاورزی به علوفه دامی در شهرستان مهدیشهر استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار از ،گفت: سالانه 50 میلیون تن پسماند گیاهی در کشور فراوری می شود که استفاده بهینه از این پسماند ها به منظور فراوری علوفه دام در دستور کار این وزارتخانه است.

او اضافه کرد: استفاده از بقایای کشاورزی و پسماند های زراعی به عنوان طرحی ملی در سراسر کشور شروع شده است.

شبانی ادامه داد: استفاده بهینه ضایعات کشاورزی از بروز مشکل زیست محیطی جلوگیری می کند و موجب کاهش قیمت علوفه، پرهیز از اسراف و دورریز ضایعات گیاهی می شود.

مسئول گروه تغذیه دام معاونت فراوریات دامی وزارت جهاد کشاورزی شرح داد: با استفاده از تکنیک تخمیر و سیلو کردن پسماند های کشاورزی، می توان علوفه دام فراوری کرد و قیمت فراوری را کاهش داد.

او گفت: شناخت ظرفیت استان ها لازمه فراوری علوفه دام از پسماند های کشاورزی است و در استان سمنان به عنوان قطب فراوری پسته، باید دانشی استفاده شود تا بتوان از پوست پسته علوفه فراوری کرد.

طرح استفاده از پسماند های زراعی برای فراوری علوفه از طرح های مهم در حوزه کشاورزی محسوب می شود که صرفه اقتصادی قابل توجهی دارد.

در استان سمنان 23 هزار هکتار باغ پسته وجود دارد و از این میزان 18 هزار هکتار در دامغان واقع شده است، شاه پسند، اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و عباسعلی از مهمترین ارقام پسته فراوریی در شهرستان دامغان است.

مصطفی شاه حسینی معاون بهبود فراوریات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفت وگو با خبرنگار از ، از راه اندازی چهارمین مرکز تبدیل ضایعات کشاورزی به علوفه دامی در شهرستان مهدیشهر خبر داد.

او اضافه کرد: با توجه اینکه فراوری 40 هزار تن پسته در استان تخمین زده می شود، به همین مقدار بقایای پوست و سرشاخه های پسته وجود داشته باشد که بخش قابل توجهی از آن که در ترمینال های پسته پوست کنی جدا می شود را می توان به عنوان خوراک دام استفاده کرد.

شاه حسینی با اشاره به اقدامات اجرا شده برای تبدیل بقایای پسته به علوفه دامی گفت: برای استفاده از بقایای پسته باید آن را فراوری و ذخیره سازی کرد و یکی از روش های جدید بسته بندی در بسته های 30 الی35 کیلوئی است که این امر توسط دو تشکل دامی با خرید دو دستگاه سیلاژبگر به صورت مکانیزه در حال انجام است.

معاون بهبود فراوریات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان مطرح نمود: تعهد استان سمنان فراوری سالانه 2 هزار تن علوفه با استفاده از بقایای کشاورزی است.

او شرح داد: با توجه به تخصیص اعتبار یارانه ای و تعهد استان جهت سیلو سازی (2هزار تن)، سازمان جهاد کشاورزی با اتحادیه عشایری استان و کارخانه خوراک دام کویر سمنان علاوه بر انجام تعهدات مقدار 5 هزارتن علوفه مرطوب و سیلویی بسته بندی می شود.

بر اساس آمار های رسمی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، 30 درصد محصولات کشاورزی در ایران به ضایعات تبدیل می شود محصولاتی که هنگام و پس از برداشت از بین می رود و به تبع دور ریز آن، انرژی و منابع آبی که برای فراوری آن هزینه شده نیز هدر می شود.

نکته ای که خیلی حائز اهمیت است این است که علوفه فراوری شده از ضایعات کشاورزی نه تنها برای مصرف دام بلکه به عنوان خوراک مرغ و سایر طیور و کنسانتره خوراک آبزیان استفاده می شود و این پروسه نیازمند حمایت دولتی است.

بیشتر دامداران به صورت سنتی از ضایعات کشاورزی برای علوفه و خوراک دام و طیور استفاده می کنند، اما برای تامین علوفه از ضایعات باید مراحلی طی شود که ضمن پیشگیری از فساد علوفه، بازده بقایای گیاهی در فراوری گوشت، شیر و تخم مرغ افزایش یابد.

جمع آوری، فرآوری و رفع آلودگی پسماند و ضایعات گیاهی دانشی است که در مراکز فراوری علوفه از پسماند های گیاهی استاندارد های آن رعایت شده و علوفه هایی با راندمان بالا فراوری و سیلو می شود.طرح استفاده از پسماند های زراعی برای فراوری علوفه از طرح های مهم با صرفه اقتصادی قابل توجه در حوزه کشاورزی محسوب می شود.

نیمی از ضایعات محصولات کشاورزی در کشورمان در فاصله مراحل کاشت تا برداشت از چرخه مصرف خارج می شود واین مسئله متأثر از کمبود تجهیزات و فرسودگی ماشین آلات کشاورزی و نقصان در مرحله فراوری و بسته بندی استاندارد در این زمینه است.

به این ترتیب می توان گفت با اجرای طرح هایی نظیر تبدیل پسماند های گیاهی به علوفه بخشی از این زیان هایی که هر سال رخ می دهد، جبران می شود چرا که هم اکنون فقط از ضایعات پسته برای فراوری علوفه استفاده می کنند، اما می توان از ضایعات ذرت علوفه ای و حتی تفاله کارخانه های قندنیز برای سیر کردن دام و طیور و فراوری گوشت و شیر و تخم مرغ استفاده کرد.

198 هزار هکتار از وسعت استان سمنان را اراضی کشاورزی تشکیل می دهد که از این وسعت 54 هزار هکتار اراضی باغی، 110 هزار هکتار نیز اراضی زراعی است که طرح استفاده از پسماند های زراعی از طرح های مهم در حوزه کشاورزی محسوب می شود و صرفه اقتصادی قابل توجهی نیز در بردارد.

گزارش از محمدرضا هوشمند

انتهای پیام / ر