فرق داشتن اصلا چیز بدی نیست! - وبلاگ ماشین

به گزارش وبلاگ ماشین، سرویس کودک و نوجوان خبرنگاران (ایبنا)- زهرا شریفی، روان شناس و معلم دبستان: در مجموعه هفت جلدی دنیا با روایت هایی از دنیا بچگانه دنیا (شخصیت اصلی داستان)، نگرانی ها و دغدغه هایش آشنا می شوید. دغدغه ها و نگرانی هایی که خاص دنیا نیست و بین بیشتر دانش آموزان و بچه ها مشترک است. دغدغه ها و نگرانی هایی که در دنیایِ ماشینی آدم بزرگ ها، خیلی جدی و مهم قلمداد نمی شوند؛ اما ناگهان یک معلم متفاوت وارد دنیا کوچک دنیا می گردد و نگاهِ او را به خودش و دیگران متفاوت می نماید.

این مجموعه کتاب، حول محور مسائل پرورشی و تربیتی بچه ها است؛ مسائلی که در مدارس و خانه های امروزی رو به فراموشی است و جایگزین آن، بحث آموزشِ صرفِ بچه ها شده است؛ اما هدف از مدرسه فقط و فقط درس خواندن و آموزش جمع و تفریق و املاء های ده خطی نیست که خارج از توان و صبر بچه ها است؛ بلکه مسائل مهم تری مثل مطلع بودن از خود، همدلی با دیگران، تصمیم گیری درست، پرورش روحیه کار گروهی، انجام بازی های فکری و فیزیکی و… بسیار تا بسیار، در زندگی حال و آینده دانش آموزان اثرگذارتر است.

مطالعه این مجموعه به چهار گروه توصیه می گردد:

دانش آموزان دبستان، والدین، معلمان دبستان و مشاوران و روان شناسانِ مدرسه و حوزه کودک و نوجوان.

مطالعه مجموعه دنیا برای دانش آموزان دبستان، خصوصا دانش آموزان دوره اول مناسب است؛ چون به بچه ها نشان می دهد در تجربه بسیاری از نگرانی ها، دل شکستگی ها و مسائلی دیگر، در این دنیا تنها نیستند و دنیا شخصیت داستان، در مدرسه و خانه با نگرانی ها و حس هایی شبیه به مسائل و احساسات آنها دست وپنجه نرم می نماید.

بعلاوه این کتاب با روایت های خود سعی دارد دانش آموزان را به دنیای فکری یکدیگر- با وجود تمام تفاوت هایشان با هم- نزدیک و همدلی را در آنها فعال کند؛ به طور مثال اگر با افرادی که در ظاهر تفاوت هایی با هم دارند روبه رو شدند، آنها را با تفاوت هایشان بپذیرند و مسخره ننمایند: مثل افراد با رنگ پوست متفاوت از دیگران، افراد عینکی و… . از این طریق دانش آموزان به این مسئله واقف می شوند که انسان ها در بعضی از امور شبیه به هم هستند و در بعضی از امور هم کاملا با یکدیگر تفاوت دارند و به قولِ دنیای داستان: فرق داشتن اصلا چیز بدی نیست..

علاوه بر این، بچه ها در هر یک از داستان های این مجموعه با یک چالش تازه روبه رو می شوند که برای دنیا و اطرافیانش رخ می دهد و متوجه می شوند که شخصیت های داستان در پی حل کردن چالش و مسئله به وجود آمده هستند و اصلا به چالش ها به عنوان یک مشکل حل نشدنی که فقط برای آنها پیش آمده، نگاه نمی نمایند.

نکته درخور توجه دیگری که در مجموعه کتاب دنیا به آن اشاره شده است اهمیت انجام کارها به صورت گروهی و مشورت گرفتن از یکدیگر است به جای خودرأی بودن و مشارکت ندادن دیگران در کارها. بعلاوه دانش آموزان با بخش کوچکی از چالش هایی آشنا می شوند که در انجام کار گروهی با آنها روبه رو می شوند.

در این مجموعه کتاب، بچه ها به وسیله روند آموزشیِ معلم یاد می گیرند که نفع جمعی کلاس، از منفعت های شخصی مهم تر است. سپیده نیک رو، نویسنده کتاب در این داستان ها به مهارت ها و آداب اجتماعی مثل دستِ خالی به مهمانی نرفتن و فراهم کردن یک هدیه کوچک و چگونگی مهمان نوازی نیز اشاره نموده است.

همان طور که اشاره کردم، مطالعه این مجموعه به والدین و معلمان دبستان هم توصیه می گردد؛ زیرا با مطالعه این داستان ها می توانند از دریچه فکر کودک به مسائل نگاه نمایند. شاید بعضی از دغدغه های بچه ها برای ما پیش پاافتاده و حتی مسخره باشد؛ اما آن مسئله ای است که کودک را نگران و مضطرب نموده است و مسلما برای خود کودک مسئله بزرگ و پُراهمیتی است و ما به عنوان والد یا معلم باید احساسات کودک را درک کنیم و بشنویم؛ نه با جمله هایی مثل اینکه خوش به حالت که کودکی، اینکه خیلی مسئله بزرگی نیست، باید قوی باشی و… از اعتبار احساسات کودک بکاهیم.

بعضی مواقع و نه همواره، همین که احساسات بچه ها مثل غم، خشم و شادی شنیده و به کودک انعکاس داده گردد، کافی است و لزوما قرار نیست برای مسائل شان کاری کرد؛ همین که احساس نمایند شنیده و درک شده اند یاری نماینده است.

بعلاوه ضروری است بدانیم بعضی از اشتباهات و رفتارهای به ظاهر خرابکارانه بچه ها، به علت میل به تجربه گری، علاقه به شناخت و آشنایی با وسایل، تجربه نداشتن و مطلعی آنها از سازوکارهای مراقبتی و… است: نه آسیب رسانی و میل به خرابکاری. پس ضروری است در محیطی امن به آنها فرصت تجربه را بدهیم تا از سخت گیری آنها در قبال خودشان و میل به انجام کارها به صورت بدون نقص در آینده، اندکی پیشگیری کنیم.

شادی خانم معلم کلاس دنیا، راهبردهای زیرکانه ای را در اداره کلاسش به کار برده است؛ به عنوان مثال برای افزایش مسئولیت پذیری بچه ها در کلاس، آنها را در تصمیم گیری های کلاسی دخیل می نماید و مثل بعضی معلمان قدیمی، تنها خودش برای کلاس و نحوه پیش برد آن تصمیم گیری نمی نماید.

او به بچه ها یادآور می گردد که همه انسان ها- چه معلم و چه والد- حق اشتباه کردن دارند. اشتباه کردن بد نیست؛ بلکه تکرار اشتباه و درس نگرفتن از اشتباهات و عذرخواهی نکردن است که بد است. در این صورت بچه ها تفکر آرمانی درباره معلم و والدین را در خود پرورش نمی دهند و اگر از خودشان هم اشتباهی سر بزند سرزنش گری کمتری دارند.

معلم کلاس در مواقع بحرانی در پی راهی برای حل مسئله است؛ به عنوان مثال هر گاه دو دوست در مدرسه با یکدیگر دعوا می نمایند به جای کاهش ارتباط آنها و غر زدن به جان شان، در پی پیدا کردن راه حلی برای بهبود رابطه است.

علاوه بر این ها، شادی خانم به خوبی وارد دنیای بچه ها شده و درک می نماید که ساکت کردن بچه ها در کلاس بدون ارائه محتوا به آنها، چقدر آنها را اذیت می نماید؛ پس با بازی های مختلف و ایده های خودِ دانش آموزان، سعی می نماید آنها را سرگرم و سکوت نسبی ای را نیز در کلاس فراهم کند. خواندن داستان و پیاده سازی این شیوه ها می تواند در کلاس داری معلمان و بحث پرورش دانش آموزان یاری نماینده باشد.

مطالعه مجموعه کتاب های دنیا برای مشاوران و روان شناسان کودک و مدرسه هم یاری نماینده است؛ چون راحت تر می توانند دغدغه های مراجعان دانش آموز خود را در مدرسه درک نمایند و با آنها همراه شوند. هر چند که مطالعه این کتاب به تنهایی برای تربیت و پرورش بچه ها کافی نیست؛ ولی یکی از ابزارهای مناسب برای مطلعی بخشی به بچه ها است.

عناوین مجموعه هفت جلدی دنیا که از سوی انتشارات محراب قلم منتشر شده است، عبارت اند از: دنیا و سوسک صحرایی، دنیا و یک مشکل بوگندو، دنیا و خانم نازنازی، دنیا و مبصربازی، دنیا و مامان دومی، دنیا و گروه هیولاها و دنیا پسرخاله فوری.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران